تعیین جنسیت مطلوب برای مقایسه ریخت شناختی جمعیت های ماهی گورخری (aphanius dispar) با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی

دوشکلی جنسی پدیده­ای معمول در بین برخی آرایه­های ماهیان از جمله ماهیان گورخری جنسaphanius  می­باشد. در مطالعات ریخت­سنجی آرایه­ها یا جمعیت­های ماهیان برای بررسی فرآیندهای زیستی مثل سازگاری و تکامل، وجود دوشکلی جنسی، آنالیز مجزا برای هر دو جنس را ضروری می­کند. از این­­رو این تحقیق با هدف تعیین جنس مطلوب در گونه aphanius dispar برای مطالعات ریخت­سنجی به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 180 عدد ماهی (نر و ماده) از سه جمعیت رودخانه­ های سرباز، مهران و شور نمونه­برداری گردید. سپس از نیمرح نمونه ­ها عکسبرداری گردید و برروی تصاویر دو بعدی حاصل، تعداد 17 نقطه لندمارک (نقطه نشانه) تعیین و با استفاده از نرم­افزار tpsdig2 رقومی شد. داده­های حاصل هر جنس به­صورت جداگانه و تمام جنس­ها به­صورت کلی، پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از تحلیل­های چندمتغیره pca، cva و manova مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تمایز جمعیت­های مورد مطالعه را از نظر شکل نشان داد ولی در آنالیز جداگانه جنس­های نر و ماده، تفاوت معنی­داری در شکل بدن جمعیت­های رودخانه­های شور و مهران یافت نشد. در بررسی دوشکلی جنسی نواحی سر و تنه یک ویژگی اصلی بین جنس­های این گونه بود. براساس نتایج در این گونه جنس نر به­عنوان جنس مطلوب­تر برای بررسی مقایسه ریختی بین جمعیت­های مختلف پیشنهاد می­گردد.